Skip to content

Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία

Ανακαλύψτε νέους τρόπους κατανόησης της καθημερινότητας.

Κεντρική αρχή της Γνωστικής Συμπεριφορικής Θεραπείας είναι ότι οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι συμπεριφορές και οι σωματικές μας αντιδράσεις (π.χ. καρδιακοί παλμοί), αποτελούν μέρη ενός ενοποιημένου συνόλου.

gnostiki-symperiforiki|psychologos-thessaloniki

Μία αλλαγή σε οποιοδήποτε από αυτά τα μέρη θα συνοδευτεί από αλλαγές και στα υπόλοιπα, π.χ. αν κάποιος από εμάς ακούει ραδιόφωνο και κάποια στιγμή γίνει κάποιο βραχυκύκλωμα και το ραδιόφωνο πάρει φωτιά θα βιώσουμε σχεδόν ταυτόχρονα:

α) Μία άμεση σωματική αλλαγή, όπως αύξηση των καρδιακών μας παλμών.
β) Μία απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά μας, όπως το να σηκωθούμε απότομα από την καρέκλα.
γ) Ένα αίσθημα άγχους και πιθανόν θα περάσουν από το μυαλό μας σκέψεις, όπως «το σπίτι μου καίγεται» ή/και «η ζωή μου κινδυνεύει».

Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία υποστηρίζει ότι κάθε άτομο στην παραπάνω συνθήκη θα αντιδράσει διαφορετικά όσον αφορά τις σωματικές αντιδράσεις, τις συμπεριφορές, τα συναισθήματα, καθώς και τις σκέψεις οι οποίες καθοδηγούν όλα τα προηγούμενα.

Αυτό συμβαίνει γιατί οι αντιδράσεις μας δεν προκαλούνται από τη συνθήκη αυτή κάθε αυτή, αλλά από τις αυτόματες σκέψεις που περνούν άθελα από το μυαλό μας, καθώς και από τις ευρύτερες υπόγειες πεποιθήσεις μας για τον εαυτό μας, τους άλλους ανθρώπους και τον κόσμο γενικότερα. Οι πεποιθήσεις μας αυτές με τη σειρά τους είναι αποτέλεσμα των βιωμάτων μας κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής μας, από τη βρεφική μας ηλικία έως και την ενήλική μας ζωή.

Έτσι, στην παραπάνω συνθήκη αν κάποιος από εμάς έχει μία υπόγεια πεποίθηση ότι η φωτιά πάντοτε προκαλεί θάνατο, είναι πιθανόν να κατακλυστεί από αυτόματες σκέψεις του τύπου «πρόκειται να πεθάνω» και στο τέλος, εξαιτίας των παραπάνω σκέψεων, να πάθει κρίση πανικού.

Αντίθετα, αν κάποιος από εμάς έχει μία υπόγεια πεποίθηση ότι η φωτιά μπορεί να γίνει επικίνδυνη αν δεν ελεγχθεί, πιθανόν να έχει αυτόματες σκέψεις του τύπου «κατέβασε το γενικό διακόπτη και ζήτα βοήθεια». Ως εκ τούτου, από τη μία μπορεί να βιώσει μία μικρή ανησυχία, αλλά από την άλλη θα δράσει κατάλληλα χωρίς να πανικοβληθεί.

Όπως φαίνεται στο παραπάνω παράδειγμα, η έντονα δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση –κρίση πανικού– προκαλείται από τις αυτόματες σκέψεις και πεποιθήσεις (θα πεθάνω, η φωτιά πάντοτε προκαλεί θάνατο), οι οποίες κατά τη στιγμή της συνθήκης –ραδιόφωνο που έπιασε φωτιά– μπορεί να μοιάζουν αληθινές και πιστευτές, αλλά με μία προσεκτικότερη εξέταση αποδεικνύεται ότι εμπεριέχουν γνωστικά λάθη και δεν συμβαδίζουν με την αντικειμενική πραγματικότητα.

Στόχος των ψυχολόγων Παπαδάκη Ευάγγελου και Δελήπαλτα Αλεξάνδρας είναι μέσω της Γνωστικής Συμπεριφορικής Θεραπείας να βοηθήσουν το θεραπευόμενο να ανακαλύψει νέους τρόπους κατανόησης της καθημερινότητας.

Πιο συγκεκριμένα:

α) Να αναγνωρίζει και να σταματήσει να αποφεύγει τα δυσάρεστα συναισθήματά του.
β) Να εντοπίζει τις αυτόματες σκέψεις και τις ευρύτερες θεμελιώδεις πεποιθήσεις του που συνδέονται με αυτά.
γ) Να εξετάζει τα γνωστικά λάθη που οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις εμπεριέχουν με αποτέλεσμα να προκαλούνται τα συγκεκριμένα δυσάρεστα συναισθήματα και δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές.
δ) Και τέλος, να τροποποιεί τις μη ρεαλιστικές και γνωστικά διαστρεβλωμένες σκέψεις σε πιο ρεαλιστικές και προσαρμοστικές πεποιθήσεις, ώστε να απαλλαγεί από τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά του προβλήματα.

Η αποτελεσματικότητα της Γνωστικής Συμπεριφορικής Θεραπείας είναι τεκμηριωμένη βάσει πολυάριθμων κλινικών μελετών, για πλείστες όσες ψυχικές διαταραχές.

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητάς της εμφανίστηκαν και οι γνωστικές συμπεριφορικές θεραπείες του τρίτου κύματος, οι οποίες συνδυάζουν τη σύγχρονη θεραπεία συμπεριφοράς με την ενσυνειδητότητα, όπως είναι η Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης, η Θεραπεία Εστιασμένη στη Συμπόνοια, η Συμπεριφορική Ενεργοποίηση, η Μεταγνωστική Θεραπεία, το Ενοποιημένο Πρωτόκολλο για τις Συναισθηματικές Διαταραχές, η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία και η Θεραπεία Σχημάτων.

Ας ανακαλύψουμε μαζί ένα νέο μονοπάτι!

Επικοινωνήστε με το γραφείο μας, στη Θεσσαλονίκη,
και μιλήστε μας για αυτά που σας απασχολούν.